Het middelpunt is het stationsgebouw. Het werd gebouwd kort voor de voltooiing van de spoorlijn Bremen-Osnabrück, die in 1873 werd geopend als onderdeel van de "Hamburg-Venlo Railway". Terwijl het historistische gebouw een dak kreeg in de Zwitserse stijl, die in die tijd erg populair was, liet de architect zich bij het ontwerp van de gevel inspireren door romaans en gotisch metselwerk en renaissancearchitectuur.
Het station was van groot belang voor de 'Noord-Duitse Rollbahn', de kortste spoorverbinding tussen het Rijn-Westfaalse industriegebied en de twee zeehavens en scheepsbouwcentra Hamburg en Bremen. Van 1907 tot 1915 werd het in twee fasen uitgebreid tot een van de grootste rangeerstations in Noordwest-Duitsland en Pruisen. Het spoorwegterrein van Kirchweyher besloeg oorspronkelijk 6,2 hectare, maar werd na het einde van de Eerste Wereldoorlog uitgebreid tot ongeveer 57 hectare. Elke dag werden hier tot 5.000 wagons verzameld om nieuwe goederentreinen te vormen.
De uitbreiding maakte het spoorwegstation tot de grootste werkgever in de geschiedenis van Weyhe. In 1919 werkten hier bijna 1500 mensen in de exploitatie en het spoorwegonderhoud en in de transport-, locomotief- en werkplaatsdiensten. Een aanzienlijk deel van het personeel was aangenomen vanwege de immense transporttaken die de spoorwegen tijdens de Eerste Wereldoorlog moesten uitvoeren.
De bevolking van het eens zo rustige parochiedorp Kirchweyhe was verdubbeld sinds de opening van de spoorlijn. Aan het begin van de jaren 1920 woonde ongeveer 70 procent van de nu 3500 inwoners in spoorweghuishoudens. Rond de spoorwegfaciliteiten verrezen nieuwe woongebouwen, nieuwe straten en nieuwe bedrijven. Er ontwikkelde zich een aparte verenigingscultuur en het politieke leven kreeg een nieuwe impuls door de plaatselijke vakbondsorganisaties.
In het begin van de jaren 1920 waren er plannen om het rangeerterrein opnieuw uit te breiden en de spoorlijn Haltern-Kirchweyhe uit te breiden tot vier sporen. Als onderdeel van deze maatregelen zou het stationsgebouw worden verplaatst. Dit project werd echter nooit gerealiseerd. In plaats daarvan werden de faciliteiten in Bremen en Hamburg aanzienlijk verbeterd door ingrijpende verbouwingen. Bovendien vond de scheiding van goederenwagons die vanuit het Ruhrgebied naar Bremen en Hamburg werden gestuurd nu vaak plaats in het gebied van de Reichsbahndirektion Essen. Nieuwe constructies, die de laadcapaciteit van de goederenwagons verhoogden, zorgden voor een algehele verlichting van het rangeerwerk.
In 1926 leek het erop dat het Reichsbahn-terrein in Kirchweyhe spoedig tot absolute ondergang zou vervallen: honderden arbeidsplaatsen werden in slechts enkele maanden geschrapt. "Het rangeerterrein Kirchweyhe nadert gestaag zijn ontbinding", schreef de lokale krant "Allgemeiner Anzeiger" in Brinkum in haar uitgave van 28 mei 1926. In feite daalde het aantal werknemers snel. In het voorjaar van 1927 was het aantal gedaald tot ongeveer 850 en omdat slechts een deel van de werknemers die niet langer nodig waren in andere afdelingen werden aangesteld, vielen er talrijke ontslagen. De gevreesde daling bleef echter uit - voorlopig. Goederentreinen bleven op de hoofd- en zijsporen van Kirchweyhe rijden en de remise nam in de jaren 1930 zelfs nieuwe onderhoudstaken op zich.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vervingen honderden dwangarbeiders uit Nederland, Frankrijk en België, Polen, Servië en de Sovjet-Unie, evenals dwangarbeiders en krijgsgevangenen, de plaatselijke spoorwegarbeiders die voor militaire dienst waren opgeroepen. Oude varkensstallen werden gebruikt als onderkomen. Ze werden provisorisch gemaakt en toegewezen aan mannen, vrouwen, jongeren en kinderen die vooral uit Oost-Europa werden gedeporteerd. Een monument naast de oorlogsbegraafplaats op Kirchweyhe herdenkt een Russische dwangarbeider en twee kinderen die in deze kampen stierven. Op het monument voor de oorlogsslachtoffers van het spoorwegdepot - dat nu voor het huis van de vereniging "Dampflok Weyhe e.V." staat - staan de namen van twee buitenlandse arbeiders die bij luchtaanvallen zijn omgekomen.
Na het einde van de oorlog steeg het aantal Reichsbahn-medewerkers in Kirchweyhe kortstondig tot ongeveer 1.000. Met name het personeel in het spoorwegdepot werd uitgebreid om te helpen bij de wederopbouw van de faciliteiten in Bremen en om de reparatiewerkzaamheden daar te ontlasten. Vanaf 1949 werd het duidelijk dat het inmiddels verouderde rangeerterrein Kirchweyhe niet meer zijn vroegere omvang zou kunnen bereiken. Stap voor stap namen andere locaties de resterende taken over. Toen in 1965/66 ook de vorming van expresgoederentreinen naar Osnabrück werd overgebracht en kort daarna de elektrificatie van de lijn Osnabrück-Bremen-Hamburg werd uitgevoerd, volgde de definitieve neergang.
Naast het stationsgebouw, de overblijfselen van de rond 1912 gebouwde noordelijke locomotiefloods en het spoorwegonderhoudsdepot herinneren talrijke tussen de jaren 1880 en 1950 opgetrokken woongebouwen aan het spoorwegtijdperk in de wijk Kirchweyhe. Als je op zoek wilt gaan naar sporen, vind je die onder andere in de volgende straten: Bahnhofstraße, Alte Hauptstraße, Richtweg, Schwarzer Weg, Parkstraße, Nelkenstraße, Tulpenstraße, Lange Straße, Goldener Winkel, Papenkamp, Heimstättenweg, Moordamm, Grundstraße, Wiesenstraße.
Aan het einde van 2006 kocht de gemeente Weyhe het stationsgebouw en het gebied rond dit historische monument van Deutsche Bahn. Het bakstenen gebouw werd gerevitaliseerd en uitgebreid met twee liften aan de noord- en zuidzijde. De stationshal is aantrekkelijker gemaakt: Reizigers vinden er nu een kiosk met een kleine bistro en een reisbureau met kaartverkoop, dat onder andere informatie biedt over de diensten van Deutsche Bahn en toeristische attracties in de regio. De openbare toiletten met invalidentoilet zijn ook bereikbaar via de gemoderniseerde entreehal. De nieuw ontworpen bovenverdieping huisvest het team van het sociaal centrum Weyhe, terwijl de noordelijke uitbreiding uit de jaren 1920 evenementenruimtes voor de VHS herbergt. Buiten het station zijn de faciliteiten voor "Park & Ride" en "Bike & Ride" uitgebreid en gemoderniseerd.
Ter herinnering aan de spoorweggeschiedenis van Weyhe werd stoomlocomotief 50 35621 in Straßfurt gekocht, naar Weyhe gesleept en gerestaureerd. Tegenwoordig staat de locomotief bij het station van Kirchweyhe. In de wagons is een regionale spoorwegtentoonstelling ondergebracht.
Op het station is ook een openbaar toilet.
Het station was van groot belang voor de 'Noord-Duitse Rollbahn', de kortste spoorverbinding tussen het Rijn-Westfaalse industriegebied en de twee zeehavens en scheepsbouwcentra Hamburg en Bremen. Van 1907 tot 1915 werd het in twee fasen uitgebreid tot een van de grootste rangeerstations in Noordwest-Duitsland en Pruisen. Het spoorwegterrein van Kirchweyher besloeg oorspronkelijk 6,2 hectare, maar werd na het einde van de Eerste Wereldoorlog uitgebreid tot ongeveer 57 hectare. Elke dag werden hier tot 5.000 wagons verzameld om nieuwe goederentreinen te vormen.
De uitbreiding maakte het spoorwegstation tot de grootste werkgever in de geschiedenis van Weyhe. In 1919 werkten hier bijna 1500 mensen in de exploitatie en het spoorwegonderhoud en in de transport-, locomotief- en werkplaatsdiensten. Een aanzienlijk deel van het personeel was aangenomen vanwege de immense transporttaken die de spoorwegen tijdens de Eerste Wereldoorlog moesten uitvoeren.
De bevolking van het eens zo rustige parochiedorp Kirchweyhe was verdubbeld sinds de opening van de spoorlijn. Aan het begin van de jaren 1920 woonde ongeveer 70 procent van de nu 3500 inwoners in spoorweghuishoudens. Rond de spoorwegfaciliteiten verrezen nieuwe woongebouwen, nieuwe straten en nieuwe bedrijven. Er ontwikkelde zich een aparte verenigingscultuur en het politieke leven kreeg een nieuwe impuls door de plaatselijke vakbondsorganisaties.
In het begin van de jaren 1920 waren er plannen om het rangeerterrein opnieuw uit te breiden en de spoorlijn Haltern-Kirchweyhe uit te breiden tot vier sporen. Als onderdeel van deze maatregelen zou het stationsgebouw worden verplaatst. Dit project werd echter nooit gerealiseerd. In plaats daarvan werden de faciliteiten in Bremen en Hamburg aanzienlijk verbeterd door ingrijpende verbouwingen. Bovendien vond de scheiding van goederenwagons die vanuit het Ruhrgebied naar Bremen en Hamburg werden gestuurd nu vaak plaats in het gebied van de Reichsbahndirektion Essen. Nieuwe constructies, die de laadcapaciteit van de goederenwagons verhoogden, zorgden voor een algehele verlichting van het rangeerwerk.
In 1926 leek het erop dat het Reichsbahn-terrein in Kirchweyhe spoedig tot absolute ondergang zou vervallen: honderden arbeidsplaatsen werden in slechts enkele maanden geschrapt. "Het rangeerterrein Kirchweyhe nadert gestaag zijn ontbinding", schreef de lokale krant "Allgemeiner Anzeiger" in Brinkum in haar uitgave van 28 mei 1926. In feite daalde het aantal werknemers snel. In het voorjaar van 1927 was het aantal gedaald tot ongeveer 850 en omdat slechts een deel van de werknemers die niet langer nodig waren in andere afdelingen werden aangesteld, vielen er talrijke ontslagen. De gevreesde daling bleef echter uit - voorlopig. Goederentreinen bleven op de hoofd- en zijsporen van Kirchweyhe rijden en de remise nam in de jaren 1930 zelfs nieuwe onderhoudstaken op zich.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vervingen honderden dwangarbeiders uit Nederland, Frankrijk en België, Polen, Servië en de Sovjet-Unie, evenals dwangarbeiders en krijgsgevangenen, de plaatselijke spoorwegarbeiders die voor militaire dienst waren opgeroepen. Oude varkensstallen werden gebruikt als onderkomen. Ze werden provisorisch gemaakt en toegewezen aan mannen, vrouwen, jongeren en kinderen die vooral uit Oost-Europa werden gedeporteerd. Een monument naast de oorlogsbegraafplaats op Kirchweyhe herdenkt een Russische dwangarbeider en twee kinderen die in deze kampen stierven. Op het monument voor de oorlogsslachtoffers van het spoorwegdepot - dat nu voor het huis van de vereniging "Dampflok Weyhe e.V." staat - staan de namen van twee buitenlandse arbeiders die bij luchtaanvallen zijn omgekomen.
Na het einde van de oorlog steeg het aantal Reichsbahn-medewerkers in Kirchweyhe kortstondig tot ongeveer 1.000. Met name het personeel in het spoorwegdepot werd uitgebreid om te helpen bij de wederopbouw van de faciliteiten in Bremen en om de reparatiewerkzaamheden daar te ontlasten. Vanaf 1949 werd het duidelijk dat het inmiddels verouderde rangeerterrein Kirchweyhe niet meer zijn vroegere omvang zou kunnen bereiken. Stap voor stap namen andere locaties de resterende taken over. Toen in 1965/66 ook de vorming van expresgoederentreinen naar Osnabrück werd overgebracht en kort daarna de elektrificatie van de lijn Osnabrück-Bremen-Hamburg werd uitgevoerd, volgde de definitieve neergang.
Naast het stationsgebouw, de overblijfselen van de rond 1912 gebouwde noordelijke locomotiefloods en het spoorwegonderhoudsdepot herinneren talrijke tussen de jaren 1880 en 1950 opgetrokken woongebouwen aan het spoorwegtijdperk in de wijk Kirchweyhe. Als je op zoek wilt gaan naar sporen, vind je die onder andere in de volgende straten: Bahnhofstraße, Alte Hauptstraße, Richtweg, Schwarzer Weg, Parkstraße, Nelkenstraße, Tulpenstraße, Lange Straße, Goldener Winkel, Papenkamp, Heimstättenweg, Moordamm, Grundstraße, Wiesenstraße.
Aan het einde van 2006 kocht de gemeente Weyhe het stationsgebouw en het gebied rond dit historische monument van Deutsche Bahn. Het bakstenen gebouw werd gerevitaliseerd en uitgebreid met twee liften aan de noord- en zuidzijde. De stationshal is aantrekkelijker gemaakt: Reizigers vinden er nu een kiosk met een kleine bistro en een reisbureau met kaartverkoop, dat onder andere informatie biedt over de diensten van Deutsche Bahn en toeristische attracties in de regio. De openbare toiletten met invalidentoilet zijn ook bereikbaar via de gemoderniseerde entreehal. De nieuw ontworpen bovenverdieping huisvest het team van het sociaal centrum Weyhe, terwijl de noordelijke uitbreiding uit de jaren 1920 evenementenruimtes voor de VHS herbergt. Buiten het station zijn de faciliteiten voor "Park & Ride" en "Bike & Ride" uitgebreid en gemoderniseerd.
Ter herinnering aan de spoorweggeschiedenis van Weyhe werd stoomlocomotief 50 35621 in Straßfurt gekocht, naar Weyhe gesleept en gerestaureerd. Tegenwoordig staat de locomotief bij het station van Kirchweyhe. In de wagons is een regionale spoorwegtentoonstelling ondergebracht.
Op het station is ook een openbaar toilet.
Goed om te weten
Auteur
Mittelweser-Touristik GmbH
Lange Straße 18
31582 Nienburg/Weser
Organisatie
Mittelweser-Touristik GmbH
In de buurt
